การควบคุมอาหารเพื่อลดไขมันโคเลสเตอรอลในเลือด

โคเลสเตอรอลเป็นไขมันชนิดหนึ่งที่อยูในกระแสเลือด ร่างกายต้องการโคเลสเตอรอลเพื่อช่วยในการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย แต่ถ้าหากมีระดับโคเลสเตอรอลในเลือดสูงเกินไป จะทำให้ร่างกายมีความเสืี่ยงต่อการเกิดโรคของหลอดเลือดแดงมากขื้น โดยโคเลสเตอรอลที่สูงจะไปเกาะตามผนังหลอดเลือดจนกลายเป็นคราบไขมัน

คราบไขมันที่เกิดจากโคเลสเตอรอลนี้อาจหนาขึ้นเรื่อยๆ จนทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี่้ยงร่างกายส่วนต่างๆ ลดลง หรือในผู้ป่วยบางรายคราบไขมันนี้อาจแตก ทำให้เกิดการกระตุ้นให้มีการสร้างลิ่มเลือดอุดทางไหลเวียนของเลือด ส่งผลให้เกิดการขาดเลือดไปเลี้ยงอย่างเฉียบพลัน่ของอวัยวะที่สำคัญได้

หัวใจ

ถ้าหลอดเลือดไปเลี้ยองกล้ามเนี้อหัวใจอุดตัน จะทำให้หัวใจขาดเลือด มีอาการเจ็บหน้าอก มีอาการหอลเหนื่อย หรือเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

สมอง

ถ้าหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมองอุดตัน จะทำให้สมองขาดเลือด มีอาการแขนขาอ่อนแรง ซึมลง หรือถ้าสมองขาดเลือดบริเวณกว้าง อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

ขาและเท้า

ถ้าหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงเท้าอุดตัน อาจมีอาการชาปลายเท้าจับดูและรู้สึกเย็น และอาจมีอาการปวดร่วมด้วย อาจมีแผลเรื้อรังที่รักษาไม่หาย ถ้ามีการติดเชื้อแทรกซ้อน แผลอาจลุกลาม อาจถึงกับต้องตัดขาได้

การควบคุมอาหารมีความจำเป็ฯในผู้ที่มีระดับโคเลสเตอรอลสูง เนื่องจากสามารถโคเลสเตอรอลในเลือดให้อยู่ในระดับเหมาะสม ลดความเสี่ยงต่อโรคของหลอดเลือดแดงได้ ถึงแม้ในผู้ที่ได้รับยาลดไขมันยังจำเป็นต้องควบคุมอาหาร เพราะการรับประทานยาอย่างเดียวโดยไม่คุมอาหารทำให้การลดโคเลสเตอรอลไม่ได้ผล

หลักการควบคุมอาหารและการปฏิบัติตัวเพื่อเพื่อควบคุมโคเลสเตอรอล

• หลีกเลี่ยงไขมันจากสัตว์ เช่น ไม่ใช้นำ้มันที่ได้จากสัตว์ในการปรุงอาหาร ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ที่ติดหนังหรือติดมัน หลีกเลี่ยอาหารสำเสร็จรูปที่ปนหนังหรือมันสัตว์ เช่น ไส้กรอก (ทั้งไสกรอกไทยแลฝรั่ง) หมูยอ แหนม กุนเชียง แฮม เบคอน หลีกเลี่ยอาหารเประเภท Fast-food เช่น แฮมเบอร์เกอร์ พิซซา ไก่ทอด ควรเลือกรับประทานเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดหนังและมัน ถ้าต้องการบริโภคเนื้อสัตว์บดอาจต้องซื้อเนื้อที่เป็นชิ้นๆ ที่ไม่ติดมันมาบดหรือสับเอง เพราะที่บดขายมันปนมันสัตว์เยอะ
• งดรับประทานเครื่องในสัตว์ทุกชนิด เพราะมีโคเลสเตอรอลสูง การเลือกรับประทานส่วนของเครื่องในที่เห็นว่าไม่มีมัน เช่น ไส้ หัวใจ ตับ ไต หรืออื่นๆ ไม่ได้หมายความว่าอวัยะส่วนนั้น ๆ ปราศจากโคเลสเตอรอลเพราะส่วนทที่อวัยวะภายในมีโคเลสเตอรอบเป็นส่วนประกอบมากกว่ากล้ามเนื้อ
• หลีกเลี่ยงอาหารทะเลพวกกุ้ง ปู หอย และ ปลาหมึก
• ไม่ควรรับประทานอาหารประเภทนมเนย ยกเว้นนมพร่องมันเนยที่สามารถดื่มได้
• รับประทานไข่แดงไม่เกินสัปดาห์ละ 2 ฟอง ไข่ขาวรับประทานได้ไม่จำกัด
• รับประทานผักและผลไม้มากๆ (ผลไม้ควรเป็นผลไม้ที่ไม่มีรสหวานจัด) บางท่านอาจชอบรับประทานสลัดผัก ต้องระวังว่านำ้สลัดส่วนใหญ่มักจะทำจากไข่แดงและนำ้นำ้มันซึ่งความหลีกเลี่ยง หรืออาจเลือกนำ้สวัดไขมันตำ่หรือเปลี่ยนเป็นรับประทานยำแทน
• หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดอื่นๆ เช่น งดสูบบุหรี่ ควบคุมนำ้หนักไม่ให้มากเกินไป ถ้าเป็นเบาหวานหรือความดันโลหิตสูงต้องควบคุมนำ้หนักให้ดี
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

แหล่งที่มาข้อมูล: ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทย์ศาสตร์ศิริราชพยาบาล