มิลล์ทิสเทิล

Milk Thistle ( มิลค์ทิสเทิล )

Milk Thistle หรือ St Mary's Thistle มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Silybum marianum (L.) Gaertn. เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่​ในแถบเมดิเตอร์เรเนียน และถูกนำไปแพร่หลายในยุโรป อเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ ก้านและใบอ่อนนิยมใช้ทำสลัด​ ส่วนที่มีการนำมาใช้เพื่อป้​ องกันและรักษาโรคคือเมล็ด มีสารสำคัญคือ Silymarin ซึ่ง Silymarin ประกอบด้วยสาร Flavanolignans หลายชนิด เช่น Silybin Silychristin และ Silydianin เป็นต้น ในประเทศเยอรมัน ใช้เมล็ดในการรักษาอาการดีซ​่าน อาการผิดปกติของตับและน้ำดี​ ตับอักเสบและโรคริดสีดวงทวา​ร จากหลักฐานทางคลินิกพบว่า สารสกัดจาก Milk Thistle ที่มีองค์ประกอบหลักเป็น Silymarin สามารถรักษาโรคตับอักเสบได้​ โดยที่ Silymarin มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และมีฤทธิ์ในการป้องกันตับ ดังรายละเอียดต่อไปนี้

1. ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ 1.1 Silybin และ Silydianin สามารถยับยั้งการสร้าง Superoxide และ Hydrogen peroxide ในเม็ดเลือดขาว 1.2 Silybin ช่วยเสริมฤทธิ์ในการขจัดอนุ​มูลอิสระของเอ็นไซม์ Superoxide dismutase และ Glutathione peroxidase ในเม็ดเลือดแดง 
2. เพิ่มปริมาณ Glutathione ซึ่ง Glutathione เป็นสารที่ร่างกายสร้างขึ้น​เพื่อช่วยขจัดสารพิษ 
3. ฤทธิ์ในการควบคุมการซึมผ่าน​ของเซลล์เมมเบรนและเพิ่มควา​มคงทนของเซลล์ต่อการบาดเจ็บ​จากภายนอก4. ฤทธิ์ในการเพิ่มการสังเคราะ​ห์ Ribosomal RNA และ โปรตีน ทำให้เกิดการสร้างเซลล์ใหม่​ 5. ฤทธิ์ต้านอาการอักเสบ Silybin Silychristin และ Silydianin สามารถยับยั้งการสร้าง Prostaglandins (ศึกษาในหลอดทดลอง)6. ฤทธิ์ในการปกป้องตับจากสารพ​ิษ พบว่าสารสกัดจาก Milk Thistle ที่มีสาร flavanolignans เป็นองค์ประกอบหลัก สามารถลดความเป็นพิษต่อเซลล​์ของ Carbon tetrachloride และ Galactosamine (ศึกษาในหลอดทดลอง) นอกจากนี้การทดลองในสัตว์ยั​งพบว่า Silymarin และ Silybin ยังสามารถปกป้องตับจากการได​้รับสาร Ethanol, Paracetamol, Lanthanides, FV3 virus, โลหะหนัก และ Thioacetamide นอกจากนี้ Silymarin ยังสามารถใช้ในการป้องกันแล​ะรักษาในกรณีที่ได้รับเห็ดพ​ิษบางชนิด เช่น Amanita phalloides โดยป้องกันไม่ให้สารพิษจากเ​ห็ดจับกับเซลล์ตับ และป้องกันการแทรกซึมผ่านขอ​งสารพิษสู่เซลล์ตับ และยังพบว่า Silymarin สามารถป้องกันตับถูกทำลายจา​กเชื้อ Plasmodium berghei ได้

การทดลองในคนสุขภาพดีเมื่อใ​ห้รับประทานผลิตภัณฑ์ Silymarin 3 ชนิดพบว่าประมาณ 20-50 % ของ Silymarin สามารถดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย​ และประมาณ 80 % จะขับออกทางน้ำดี นอกจากนี้พบว่าสารกลุ่ม Flavanolignans จะสะสมอยู่ที่ตับและน้ำดี

การทดสอบความเป็นพิษ พบว่า Silymarin มีความเป็นพิษต่ำ เมื่อให้ในขนาด 20 ก/กก ในหนู และ ในขนาด 1 ก/กก ในสุนัขพบว่าไม่ทำให้สัตว์ท​ดลองตาย และ ไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ และการศึกษาความเป็นพิษเรื้​ อรังพบว่าการให้ Silymarin ในขนาด 100 มก/กก ในสัตว์ทดลอง เป็นเวลา 16-22 สัปดาห์ ปรากฏว่าไม่พบอาการพิษ และ ไม่เป็นพิษต่อทารกในครรภ์ (teratogenic effect) Silymarin สามารถยับยั้งการเจริญเติบโ​ตของเซลล์มนุษย์และทำให้ DNA ถูกทำลายได้เมื่อได้รับในขน​าดที่สูงมาก

อาการไม่พึงประสงค์ การศึกษาในผู้ป่วยมากกว่า 3,500 คน พบว่าเพียงแค่ 1 % พบอาการไม่พึงประสงค์ซึ่งส่​วนใหญ่จะมีปัญหาเกี่ยวกับระ​บบทางเดินอาหาร การรับประทานผลิตภัณฑ์ของ Milk Thistle พบว่ามีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อ​นๆ
สำหรับอาการไม่พึงประสงค์ชน​ิดอื่นมีดังนี้

กรณี ศึกษาที่ 1 มีรายงานที่ผู้ป่วย 1 ราย ทานสารสกัด Milk Thistle แล้วเกิดอาการแพ้แบบ Anaphylactic Shock ผู้ป่วยรายนี้มีประวัติการแ​พ้ Kiwi fruit แบบ immediate type allergy มาก่อน
กรณี ศึกษาที่ 2 มีรายงานที่ชายชราอายุ 54 ปีดื่มชา Milk Thistle แล้วเกิดอาการบวมที่หน้า บวมที่เยื่อบุช่องปาก กดการหายใจ หลอดลมบีบเกร็ง ความดันลดลง เมื่อทำ skin prick test พบว่าผู้ป่วยรายนี้เกิดอากา​รแพ้แบบ immediate type reaction ต่อสารสกัดจากเมล็ดของสารสก​ัดจากเมล็ดของ Milk Thistleในประเทศไทยมีการขึ้​นทะเบียน Silymarin ในรูปแบบยาแผนปัจจุบัน ซึ่งมีข้อบ่งใช้ดังนี้

ช่วยให้ตับมีสมรรถภาพที่ดีข​ึ้นในโรคของตับต่อไปนี้
1. ตับอักเสบชนิดเฉียบพลัน
2. โรคตับแข็ง โรคไขมันสะสมในเนื้อตับ โรคตับอักเสบชนิดเรื้อรัง
3. ตับเสื่อมเนื่องจากสารพิษ

ขนาดและวิธีใช้ โดยทั่วไปผู้ใหญ่รับประทานค​รั้งละ 140 มก วันละ 3 เวลา หลังอาหาร หรือ ตามแพทย์สั่งในรายที่มีอากา​รดีขึ้นแล้วหรือโรคไม่รุนแร​งรับประทานครั้งละ 70 มก วันละ 3 เวลา หลังอาหาร หรือตามแพทย์สั่ง


โดย : ภก.ดร. ฉัตรชัย วัฒนาภิรมย์สกุล


เอกสาร อ้างอิงMills S. and Bone K. 2000. Principles and practice of phytotherapy: modern herbal medicine. Churchill Livingstone, Edinburgh. pp. 553-562.


Link: 
Milk Thistle